Vestnorrænar Vinjettur I & II í öskju

Í Vestnorrænum vinjettum sem eru í tveim bindum í öskju eru 47 sögur frá Íslandi, Grænlandi og Færeyjum. Í fyrra bindinu er hver saga á íslensku, færeysku, dönsku og grænlensku. En því síðara eru sömu sögur á norsku, sænsku, finnsku og ensku. Efni sagnanna er fjölbreytt þar sem fjallað er um líf og störf íbúanna, dýr og náttúru landanna og þjóðlega siði þeirra. Ármann Reynisson gefur lesandanum tilfinningu fyrir norðurslóðum í lifandi frásögn og myndrænum texta. Þetta er í fyrsta skipti í mannkynssögunni sem Vestnorrænu tungumálin koma saman sem bókmenntatexti í einni bók.


Kaflar

Ást úti á svölum

Miðnætursólin varpar fjólulitaðri birtu, lýsir upp andlit listakonu og aðdáanda hennar. Langvinn vináttan hefur verið án nánari kynna. Þau njóta djúpra samræðna um lífið og listina á meðan þau drekka ljúft vín. Inn um opnar svaladyrnar berast bylgjukenndir tónar hafsins, andblæ ber að vitum. Björt nóttin líkist eilífðinni.

Svalaást

Midnáttarljósið sendir skin í reyðum og bláum, lýsir upp andlitið á listakonuni og tilbiðjaranum. Vinarlagið hevur nógv ár á baki, men er aldri vorðið meira. Tey práta fjálgliga um listina og lívið og munna sær á góðum víni. Svalahurðin er opin, fleyr strýkur vangan, og aldandi havsdun hoyrist fyri uttan. Tann ljósa náttin er sum ævinleikin.

Kærlighed på en altan

Midnatssolen kaster et violblåt skær, oplyser ansigterne på en kvindelig kunstner og hendes beundrer. Deres lange venskab har ikke hidtil ført til intim kontakt. De nyder dybe samtaler om livet og kunsten mens de drikker liflig vin. Ind ad den åbne altandør lyder havets bølgende toner, en luftning strejfer næseborene. Den lyse nat ligner evigheden.

Aneersuartarfimmi asanninneq

Unnuap seqernata qaamaneq tunguusanngortippaa, arnallu eqqumiitsuliortup taassumalu kusaginnittaata kiinaat qinngorlugit. Ikinngutigiinnerminni qanittumik ilisarisimanngillat. Viinnitorusaarlutik itisuumik inuuneq eqqumiitsuliornerlu oqaluuseraat. Aneersuartarfiup matuatigut mallit qaararpalunnerisa nipaa ersertarpoq, suialaannguarporlu. Unnuk qaamaqisoq soorlu naassaanngitsoq.

Grænland kvatt

Fæstir fara ósnortnir frá birtuflæði jökulsins sem hefur áhrif á allar taugafrumur líkamans og kallar á ferðalanginn að koma aftur. Grænland er land framtíðarinnar þar sem jökulbreiðan er líkust ormi er liggur á gulli sínu og enginn getur gert sér grein fyrir hversu mikinn auð þar er að finna þegar lokinu er lyft af kistlinum.

Hildið avstað úr Grønlandi

Fá eru tey, ið fara frá jøkulskininum uttan at hava latið við seg koma, ljósið hevur ávirkan á hvørja einastu tægr og kallar ferðafólkið aftur. Grønland er eitt framtíðarland, og jøkulhválvið sum ormur á gulli, men nøgdina kennir eingin, fyrr enn upp verður latið.

Afsked med Grønland

De færreste forlader upåvirket gletsjerens strømme af lys der påvirker alle kroppens nerveceller og råber til den rejsende om at vende tilbage. Grønland er et fremtidens land, for indlandsisen er som en drage der ligger på sit guld, og ingen har nogen anelse om hvor store rigdomme der vil være at finde dér når kistelåget lukkes op.

Kalaallit Nunaat inuulluarit

Inuit ikinnerpaat sermersuup qaamaneranit timimut tamarmut sunniuttartumit aggeqqinnissamillu qaaqqusisumit sunnertinnatik aallartarput. Kalaallit Nunaat siunissap nunagaa sermersuaq allaanani qullugiarsuaq mannimminik guultinik ivasoq, kialuunniit eqqoriarsinnaanngilaa pisuussutit suut illerfiup matua ammarneqarpat saqqummissasut.

Gullið

Girndin í gullið hefur loðað við mannkynið frá upphafi vega. Jafnvel sum dýr og furðuverur liggja og dafna á málminum góða. Þorstinn eftir glóandi gullinu mun líklega aldrei slokkna. Í helli nokkrum á góðum stað í Færeyjum býr blind tröllskessa og dafnar þar vel. Það sem heldur í henni lífi er gullið sem hún sankar að sér á hvern þann hátt sem henni þóknast enda stendur hún utan við lög og reglur samfélagsins.

Gullið

Dansurin um gullkálvin hevur altíð verið trúfastur fylgisneyti menniskjans, og haraftrat hava bæði djór og løgnar verur lyndi til at leggja seg á henda eðilmálmin og búnast av honum. Ja, helst verður tað seinur dagur, at menniskjað gevst at gáa eftir glógvandi gulli. Ein blind gívur hevur góðalív í einum helli einastaðni í Føroyum. Tað einasta, hon hugsar um, er alt gullið, sum hon fær til vega eftir vild, tí at lítið leggur hon í lóg og rætt.

Guldet

Begæret efter guld har klæbet ved menneskeheden siden tidernes morgen. Selv visse dyr og eventyrvæsener ligger og vokser på det ædle metal. Tørsten efter det glitrende guld vil sikkert aldrig slukkes. I en grotte på et godt sted på Færøerne bor en blind troldkvinde og trives godt. Det der holder liv i hende, er det guld hun rager til sig på forskellig vis uden skrupler, for hun står uden for lands lov og ret.

Guulti

Oqaluttuarisaaneq aallartimmalli inuit guultimik pilerisuttuarput. Allaat uumasut ilaasa uumassusillillu eqqumiitsut saffiugassaq taanna pingaartilluinnartarpaat. Guultimik qillareqisumik piumanersuaq immaqa qaqugumulluunniit peerunnavianngilaq. Savalimmiuni qaarusuit pitsaasut ilaanni najugaqarpoq arnaqquassaaq tappiitsoq peqqilluarluni. Uumassutigaa guulti katersortuakkani periaatsit suulluunniit atorlugit aammami inatsisitigut malersorneqarsinnaanngilaq. Arnaqquassaaq saffiugassamik taassuminnga akisoqisumik inuussuteqarlunilu qasuersartarfeqarpoq taamaalillunilu uumasumit inummit sumilluunniit sivisunerusumik inuusinnaanissaanik qulakkeerisumik. Ukiorpaat taamaalillutik ingerlapput kialuunniillu arnaqquassaaq pigisaaluunniit erlinnartut attussallugit qunugilluinnarpaa.

Lesa meira

Aðrar bækur